Το αιθέριο έλαιο του βασιλικού θεωρείται από την αρχαιότητα ως το έλαιο των βασιλιάδων και έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως για να δυναμώσει την καρδιά και το πνεύμα και να αυξήσει την αντίσταση του οργανισμού ενάντια στις ασθένειες.
Τονώνει το νευρικό σύστημα, καταπολεμάει το στρες, το άγχος, την πνευματική κόπωση και βοηθά στη συγκέντρωση. Δρα κατά των μυϊκών σπασμών και της αϋπνίας.
Στην αρωματοθεραπεία το έλαιο που βγαίνει από τα φύλλα του χρησιμοποιείται ως διεγερτικό μασάζ για την κατάθλιψη.
Επιπλέον ανακουφίζει από το βήχα, τη γρίπη, το κρύωμα και την ατονία και καταπραΰνει τα τσιμπήματα από τα έντομα και τα φίδια.
Τέλος, το αιθέριο έλαιο βασιλικού χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, και ως απωθητικό εντόμων. Βρίσκει επίσης πολλές χρήσεις ως φαρμακευτικό-θεραπευτικό φυτό στην παραδοσιακή ιατρική (πονοκεφάλους, διάρροιες, δυσλειτουργία νεφρών κ.λπ.), ενώ αναφέρεται ότι έχει και καρδιοτονωτική δράση.